Việc nắm vững kiến thức về phương trình và hệ phương trình bậc nhất là vô cùng quan trọng và có ý nghĩa lớn, không chỉ trong học tập mà còn trong đời sống thực tế:
Tóm lại, việc học chương này giúp bạn có được một công cụ mạnh mẽ để giải quyết các bài toán, không chỉ trong môn Toán mà còn trong nhiều lĩnh vực khác của khoa học và đời sống.
Curriculum
Bây giờ chúng ta thử nhìn vào hình sau:

Cho vận tốc v (km/h), cần tìm thời gian x (giờ) để đi được đúng quãng đường mục tiêu S (km).
Câu hỏi: Khi nào xe đạt đích? → khi quãng đường đã đi bằng mục tiêu.
Đại lượng cần tìm: x (thời gian) → ẩn số.
Đại lượng đã biết: v (vận tốc), S (mục tiêu).
Quãng đường đã đi sau thời gian x: s = v · x.
⟹ Ở bài này, “Đã đi” chính là vế trái của phương trình.
Điều kiện “đạt đích”: s = S ⟹ v · x = S.
Đưa về một vế để nhìn đúng dạng bậc nhất:v · x − S = 0.
So sánh: v · x − S = 0 ↔ a = v, b = −S.
Ẩn số là x.
Công thức nghiệm:
x=−ab=vS.
Ví dụ:
v=40 km/h,
S=120 km ⇒
x=120/40=3 (giờ).
Nếu x < S/v ⇒
v⋅x−S<0 ⇒ chưa tới đích (mô phỏng tô màu cam).
Nếu x = S/v ⇒
v⋅x−S=0 ⇒ vừa chạm đích (màu xanh).
Nếu x > S/v ⇒
v⋅x−S>0 ⇒ đi quá đích (màu đỏ).
Đang tìm gì? → thời gian x.
Công thức gốc của hiện tượng? → chuyển động đều: s = v · t (ở đây t = x).
Điều kiện “đạt yêu cầu”? → s = S.
Gộp lại → v · x = S → chuyển vế v · x − S = 0.
Khớp dạng chuẩn ax + b = 0 → a = v, b = −S.
Giải ẩn → x = S/v.
Kiểm tra → thay ngược vào v·x − S phải cho bằng 0.
Đơn vị → v (km/h), x (h), S & s (km) phải tương thích.
Vẽ
Nghiệm là hoành độ giao điểm với trục
(dưới trục) → chưa tới;
→ vừa đủ;
→ vượt đích.
(Trong mô phỏng, 3 trạng thái này chính là ba màu của “Đã đi”.)
Tìm v khi biết
x,S: v = S/x (vẫn là bài toán bậc nhất theo ẩn v).
Tìm S khi biết
v,x: S = v·x.
Nhầm dấu b: nhớ b = −S.
Lẫn đơn vị: v (km/h) phải đi với x (giờ).
Quên kiểm tra: giải xong không thế lại để xem
v⋅x−S có bằng 0 không.
Bạn chưa có tài khoản? Đăng ký ngay
Bạn có phải là thành viên không? Đăng nhập ngay